وبلاگ پوریا مهدوی مقدم

^{بروجرد و خوزستانیهای مقیم بروجرد}

وبلاگ پوریا مهدوی مقدم:

بروجرد در استان لرستان تنها شهری ست که خوزستانی و بوشهری دارد.

حضور خوزستانیها را میتوان بعد از شروع جنگ تحمیلی تخمین زد.در آن زمان که ایران با رژیم عراق درگیر جنگ بود،حمله های عظیمی به قسمتهای جنوبی کشورمان من جمله استان خوزستان میشد که مردم این استان و استانهای هم جوارش را مجبور به مهاجرت کرد.

در آن زمان،گروهی از خوزستانیها به شهر بروجرد در استان لرستان مهاجرت کردند و با خود سنت و مراسمات آیینی خود را نیز آوردند.

در اینجا به چند تا از معروفترین آنها میپردازیم:

مراسم سنج و دمام زنی:

مراسم دمام زنی مراسمی آیینی در بین مردم خوزستان،بوشهر و بندرعباس است.

دمام وسیله ای خبر دهنده است و از انواع ساز کوبه ای است که از یک پیت آهنی که دو طرف آن باز است و به شکل استوانه است و یک جفت پوست که معمولا پوست بز است ساخته میشود.

سنج نیز آلیاژی از آلومینیوم و آهن است که صدایی زنگار دارد.

بوق هم دو جنس دارد که یا آهنی ست یا از شاخ حیوانات شاخ دار مانند:غزال-گوزن-فیل و...

سنج و دمام،با توجه به گفته های بزرگان بوشهر،از آفریقا به بوشهر کشیده شده که تا قبل از آن،سنج و دمام در آفریقا بعنوان یکی از آلات موسیقی به کار گرفته می شده.

پس از ورود سنج و دمام به بوشهر،هیئات عزاداری از آن بعنوان یک وسیله ی خبردهنده استفاده میکردند که ملاک اصلی آن،مراسم عزاداری و سینه زنی سنتی بوده و هست.

به طور کلی دمام نشان دهنده صدای سم اسبان در حال تاختن در میدان نبرد است و سنج صدای برخورد شمشیرها به یکدیگر است و بوق نیز شروع و اعلان جنگ را نشان میدهد.

مراسم سینه زنی سنتی:

پس از اتمام مراسم دمام زنی،مراسم سینه زنی آغاز میشود.همانطور که میدانیم،در هیئات دیگر،قبل از سینه زنی،روضه خوانی میکنند که در جنوب کشور،دمام زنی بجای روضه خوانی انجام میشود که تداعی گر جنگ کربلاست.

مراسم سینه زنی را یکی از بزرگان هیئت با خواندن چند نوحه از معروفترین نوحه های جنوبی که به آنها نوحه پیشخوانی میگویند که گاه فارسی و گاه عربی است،شروع میکنند.سینه زنان نیز با تشکیل صف هایی که به آنها برد میگویند،شروع به سینه زنی میکنند.نوحه های پیشخوانی،نوحه های دوضرب هستند و تا نیم ساعت،نوحه های دوضرب خوانده میشود و سپس،هنگامی که سینه زنی به بالاترین سرعت رسید،نوحه خوان با صدای بلند ((واحد)) اعلام میکند و سینه زن ها شروع به سینه زنی واحد میکنند.

واحد نیز از پایین تر سرعت شروع میشود و به بالاترین سرعت میرسد.معمولا زمان نوحه خوانی واحد،یک ساعت است.

این نکته را نیز باید گفت که نوحه های دوضرب،همگی دارای ذکر و گوشواره هستند و معمولا کوتاه اند و به چند بیت هم بسنده میکنند.اما نوحه های واحد معمولا ذکری ندارند و گاه به بیست بیت،سی بیت و حتی بالاتر نیز میرسند.

باید این را هم گفت که در بوشهر،معمولا یک یا دوبار در بین خواندن نوحه ی واحد،نوحه ای دوضرب خوانده میشود و سپس دوباره واحد اعلام میشود.

پایان تمامی مراسمات سینه زنی سنتی جنوبی در تمام نقاط جنوب کشور به یک شکل است.

هنگامی که نوحه واحد به بالاترین سرعت میرسد،نوحه خوان با خواندن نوحه ای مرسوم به نوحه بارالها به حق...سینه زنی را اتمام میبخشد و در اصطلاح،مأجوری اعلام میکند.

مراسم حنبل:

در شبهای تاسوعا و عاشورا و تا ظهر عاشورا انجام میشود.

حنبل مراسمی است که بلافاصله پس از اتمام سینه زنی انجام میشود و معمولا سه تا چهارنفر دست در دست هم جلو حرکت میکنند و دوصف در پشت سر آنها تشکیل میشود و به صورت سنتی شروع به خواندن اذکار از جمله:شب عاشورا-تاسوعاست امشب/امروز-عباس یا ولد الم-وین شباب الهاشمی و... توسط بزرگی از بزرگان خوانده میشود و بقیه نیز تکرار میکنند.

نوع دیگر حنبل که معمولا در خرمشهر انجام میپذیرد به طوری ست که یکی از بزرگان هیئت شروع به خواندن روضه ای به زبان عربی میکند و با اعلام او جمله ای عربی تکرار میشود و به صورت سنتی سینه زنی میکنند.

مراسم دم دم سحری:

این مراسم مختص روز عاشوراست که یک یا دو یا سه نفر دمام میزنند و یک نفر اذکاری را به صورت مرثیه میخوانند.

یکی از ویژگی های این مراسم آن است که این مراسم از اولین شفق صبحگاهی و گرگ و میش صبح آغاز میشود و تا زمان اذان صبح ادامه میابد.

توجه:این مطلب کاملا اختصاصی است وتوسط مدیر وبلاگ نوشته شده است.هرگونه استفاده به جز به اسم این وبلاگ،اشکال شرعی دارد.